مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران با بیان اینکه بخشی از فروش نفت ما از سوی بخش خصوصی انجام می‌شود، گفت: در دولت سیزدهم بخشی از بازارهای ازدست‌رفته نفت احیا شد و هرچه نفت می‌فروشیم، پولش را می‌گیریم.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی شرکت ملی نفت ایران، محسن خجسته‌مهر در گفت‌وگو با روزنامه ایران، درآمدهای نفت ایران در ماه‌های اخیر نه‌تنها افزایش قابل ملاحظه‌ای داشته است، بلکه به گفته مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران، همه منابع حاصل از فروش نفت ایران وصول شده و درآمد نفتی معوق در دولت سیزدهم نداریم. محسن خجسته‌مهر از نحوه خنثی‌سازی تحریم‌های نفتی می‌گوید و خبر می‌دهد که اکنون بعضی بازارهای ازدست‌رفته نفت احیا شده و بخش خصوصی نیز مجدد به بحث فروش نفت وارد شده است، البته با دریافت تعهدها و رعایت مقررات.
در ادامه مشروح گفت‌وگو با مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران را می‌خوانید.
* آیا برنامه‌ای برای خنثی‌سازی تأثیر تحریم‌ها در صنعت نفت دارید؟
در بحث خنثی‌سازی تحریم‌ها، اگر به مؤلفه‌های اقتصاد مقاومتی توجه کنیم، روح حاکم بر این سیاست این است که بتوانیم تحریم‌ها را خنثی کنیم. اگر بسیاری از اقدام‌هایی را که سیاست اقتصاد مقاومتی برای ما تکلیف کرده، اجرا کنیم، مثل این است که تحریم‌ها را خنثی کرده‌ایم. یک نکته دیگر درباره خنثی‌سازی تحریم‌های نفتی این است که خنثی‌سازی یک کار پیشگیرانه است، اما دور زدن تحریم این است که تحریمی اتفاق بیفتد و آن را به طریقی حل کنیم. همان‌طور که پیشگیری بهتر از درمان است، خنثی‌سازی نیز در نطفه خفه کردن است و اولویت دارد. به عبارت دیگر، پیشاپیش خودمان را آماده کنیم اگر کشوری برای ایران نقشه‌ای کشید و خواست برنامه‌ای علیه کشور پیاده کند، این آمادگی و سناریو را داشته باشیم که در صورت وقوع به چه شکل عمل کنیم.
درواقع خنثی‌سازی بسیار مهم‌تر از دور زدن است. ضریب موفقیت خنثی‌سازی بالاتر است، البته از آنجایی که هیچ‌گاه نباید انفعالی رفتار کنیم، در هر شرایطی، چه در مرحله پیشگیری و چه در مرحله اقدام، همواره باید این آمادگی را داشته باشیم.
بنابراین خنثی‌سازی باید کار اصلی‌مان باشد، اما اگر ناگهان با یک عمل انجام‌شده روبه‌رو شدیم، باید بتوانیم به‌موقع اقدام کنیم. موضوع دیگری که می‌تواند در خنثی‌سازی موفقیت‌آمیز باشد، این است که زمان واکنشمان را کوتاه کنیم. این خیلی مهم است، بنابراین یکی از کارهایی که در شرکت ملی نفت ایران باید در رویارویی با بحث تحریم‌ها انجام دهیم، این است که زمان واکنش را کوتاه کنیم و به کمترین زمان ممکن برسانیم.
* بحث خنثی‌سازی تحریم را در زمینه فروش نفت چطور تعریف می‌کنید؟
نخست اینکه همان‌طور که پیش از این هم مسئولان جمهوری اسلامی در عرصه‌های بین‌المللی و همین‌طور داخلی به آن اشاره کردند، نباید تصور کنیم که کل دنیا و جامعه بین‌المللی لزوماً آمریکا و چند کشور خاص هستند. همین که ما به این موضوع قائل نباشیم، بنابراین می‌توانیم بگوییم راه‌های دیگری هم وجود دارد. ضمن آنکه کل جامعه بین‌الملل همراه با آمریکا نیست؛ یعنی این ظرفیت وجود دارد که از راه‌های مختلف اقدام کنیم و مأموریت‌هایمان را در شرکت ملی نفت ایران انجام دهیم. حالا چه در باره با فروش نفت، چه در رابطه با جذب منابع مالی خارجی، چه در دیگر اقدام‌هایی مانند تأمین کالا، تجهیزات و دیگر موارد.
بنابراین اولین فرض برای خنثی‌سازی تحریم‌ها، این است که ما اعتقاد نداریم فقط چند کشور در جهان هستند، از این رو راه‌های دیگری هم برای برقراری ارتباط با جهان وجود دارد.
موضوع دوم درباره فروش نفت این است که اگر موفق شویم و دقیقاً از قاعده و سازوکار بازار بین‌المللی استفاده کنیم، می‌توانیم تحریم‌ها را خنثی کنیم و نفتمان را بفروشیم. به میزانی که ما از قواعد، تکنیک‌ها و تاکتیک‌های بازار استفاده کنیم، به همان میزان می‌توانیم موفقیت‌هایمان را افزایش دهیم.
ضمن اینکه امروز دیگر در شکل پیشرفته فروش نفت، از یک روش یا از یک مدل بازاریابی تبعیت نمی‌شود. امروز بازاریابی برای فروش نفت شمایل مختلفی به خود گرفته و ما هم می‌توانیم از اشکال مختلف بازاریابی استفاده کنیم، البته نمی‌توانم در این گفت‌وگو به تشریح این مسئله بپردازم؛ به اینکه چطور می‌توانیم امروز نفت بفروشیم. فقط این را بدانید که مبتنی بر همین روش‌ها توانسته‌ایم مقدار فروش نفت خام و میعانات گازی را در مقایسه با چند ماه گذشته یا در مقایسه با قبل از دولت سیزدهم افزایش دهیم و مطالبات حاصل از فروش نفت و میعانات گازی‌مان را هم دریافت کنیم.
* تأیید می‌کنید که صادرات نفت به ۱.۵ میلیون بشکه در روز رسیده است؟
عدد و رقم نمی‌دهم، اما می‌توانم به شما بگویم که فروش نفت و میعانات گازی در مقایسه با دولت گذشته، دولت دوازدهم، رشد خیلی خوبی داشته است. با اطمینان به شما می‌گویم که در این مدت فروش مناسبی داشتیم.
* البته مهم فقط فروختن نفت نیست، برگشت پول آن هم مهم است. آیا پول نفت فروخته‌شده به کشور بازمی‌گردد؟
بله، الحمدالله در دولت سیزدهم موفق شدیم هم تکالیفی که دولت برعهده ما گذاشته است، یعنی آنچه را که در قانون بودجه ۱۴۰۰ در زمینه فروش نفت ذکر شده، تأمین کنیم و هم فروش نفت را افزایش دهیم.
* آیا پول بلوکه‌شده و معوقه‌ای از بابت فروش نفت در دولت سیزدهم داریم؟
خیر، همه فروش نفتی که در دولت سیزدهم انجام شده، منابعش دریافت شده است.
* یعنی هیچ معوقه‌ای از بابت افزایش فروش نفت در این شرایط تحریم نفتی و بانکی نداریم؟
خیر. کامل دریافت می‌شود. درآمدهای نفتی بلوکه‌شده ایران در کشورهای دیگر برای دوران گذشته و قبل از دولت سیزدهم است.
* این اواخر بحث تهاتر نفت به ازای سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی مطرح شد. چقدر این موضوع جدی است؟
بله، در بودجه ۱۴۰۱ این موضوع لحاظ شده و امکان تهاتر وجود دارد. حالا تهاتر می‌تواند شکل‌های مختلفی داشته باشد. کسانی که به هر شکلی از دولت طلب داشته باشند – دولت به معنای عام خود که می‌تواند دستگاه‌های اجرایی باشد – تهاتر نفت برای پرداخت طلب امکان‌پذیر خواهد بود. ان‌شاءالله در سال ۱۴۰۱ انجام می‌شود. البته آیین‌نامه مخصوص به خود را هم خواهد داشت که به چه شکلی این اقدام انجام شود.
* منظور برای سرمایه‌گذاری‌های داخلی و پرداخت بدهی‌های داخلی است، یا سرمایه‌گذاری‌های خارجی را هم شامل می‌شود؟
به‌طور کلی برای هر شرکتی که چه مطالبه‌ای داشته باشد و چه بتواند یک کار معوضی را انجام دهد، این مسئله مبتنی بر آیین‌نامه مربوطه در لایحه بودجه ۱۴۰۱ دیده شده و فرصت مغتنمی است.
* آیا در این مدت برای هر بخش از اقتصاد ایران از راه و ساختمان تا پالایشگاه‌سازی درخواستی از سوی سرمایه‌گذار خارجی داشته‌اید که به‌ازای نفت حاضر به سرمایه‌گذاری باشد؟
اگر قرار باشد چنین اتفاقی بیفتد، دستگاه‌های اجرایی از طریق سازمان برنامه و بودجه اقدام خواهند کرد و شرکت ملی نفت ایران هم مبتنی بر مجوزی که از سازمان برنامه و بودجه می‌گیرد، این پرداخت را انجام خواهد داد. این مسیر باز است و درخصوص تهاتر اقدام لازم انجام می‌شود.
در بخش ارقام بودجه میزانی که دستگاه‌های اجرایی می‌توانند از این ظرفیت استفاده کنند، مشخص خواهد شد.
این آمادگی و انعطاف را الان هم داریم؛ هر شرکت و سرمایه‌گذاری، چه سرمایه‌گذار خارجی باشد و چه سرمایه‌گذار داخلی که بیاید سرمایه‌گذاری کند، ما آمادگی داریم بازپرداختش را با تحویل محموله‌های نفتی انجام دهیم.
* این بحث تهاتر نفت نخستین‌بار است که در قانون بودجه لحاظ می‌شود؟
بله، در بودجه سال ۱۴۰۰ نبوده است.
* چین حاضر است که به ازای دریافت نفت در ایران سرمایه‌گذاری کند؟
اینها معمولاً در مذاکرات بین کشورها بحث می‌شود و موضوع آن پیش می‌آید. درخواست‌هایی هست، نظراتی مبادله می‌شود، ولی انتظار ما هم این است که ان‌شاءالله این اتفاق بیفتد. فقط بحث چین نیست.
* در مورد ورود بخش خصوصی به بحث صادرات نفت به تازگی اعلام آمادگی کردید. آیا اکنون بخش خصوصی وارد این عرصه شده است و نفت می‌فروشد؟
بله، اکنون بخشی از فروش نفت ما از طریق بخش خصوصی انجام می‌شود.
* آن گشایشی که در فروش نفت ایجاد شده، به‌خاطر ورود بخش خصوصی به بحث صادرات نفت است؟
نه، لزوماً مربوط به استفاده از ظرفیت بخش خصوصی نیست. اگر بخواهیم بگوییم که این گشایش حاصل چیست، این است که ما در شرکت ملی نفت ایران فعالیت گسترده‌ای را در حوزه بازاریابی داشتیم. یکی از کارهایی که سیاست دولت سیزدهم است، این است که ما بازارهایی را که به‌دلیل تحریم سیاست‌های خاصی از دست دادیم، دوباره برگردانیم.
* یعنی الان نفت به بازارهایی صادر می‌شود که تا چند ماه قبل جزو بازارهای ازدست‌رفته نفت ایران بود؟
بله. مجموعه اقدام‌های بازاریابی نشان می‌دهد ما توانستیم بخشی از ظرفیت بازارهای ازدست‌رفته را دوباره به فعالیت برسانیم که در حال حاضر نام آنها را نمی‌توان گفت.
* در مقابل تحویل نفت به بخش خصوصی آیا تعهد لازم را می‌گیرید که دوباره فروش بدون بازپرداخت و دلالانی مانند بابک زنجانی شکل نگیرند؟
بله. نفت کاملاً طبق قوانین و مقررات به فروش می‌رسد و همه‌چیز براساس ضوابط است.
* یعنی جای نگرانی نیست؟
طبیعی است که اگر طبق ضوابط و مقررات و قوانین حاکم در جمهوری اسلامی نفت بفروشیم، نباید مشکلی داشته باشیم.
* به نظر شما روند صادرات نفت در سال آینده افزایشی خواهد بود؟
ان‌شاءالله به سمتی حرکت می‌کنیم که هم تحریم‌ها را خنثی کنیم و هم فروش نفت را بالا ببریم. مقدار فروش نفت خام و میعانات گازی و به تبع آن تولید در چند ماه گذشته افزایش داشت و امیدواریم که این روند ادامه داشته باشد.
